Łańcut: perła Podkarpacia na granicy Podgórza Rzeszowskiego

Tego szukamy w Łańcucie

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Łańcut praca, Łańcut gada, pogoda Łańcut, Łańcut, hotel Łańcut, 1 LO Łańcut, sokół Łańcut.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Łańcucie, tutaj możesz przeczytać kilka słów o jego historii.

Badania archeologiczne na obszarze Ziemi Łańcuckiej wykazały obecność ludności już w epoce neolitu. Eksperci z dziedziny archeologii są przekonani, że na obszarze wokół Łańcuta istniały umocnione grody wczesnego drugiego tysiąclecia. Przed założeniem miasta istniała tam osada, na wzgórzu nazwanym obecnie Łysą Górą. W okresie panowania Króla Kazimierza Wielkiego, który rządził w latach 1340-1349, tereny przemyskie zostały włączone do jego królestwa, a Łysa Góra wraz z przyległymi terenami została nadana zasłużonemu wojewodzie sandomierskiemu Ottonowi z Pilczy. Około roku 1349, wokół grodziska, założone zostało miasto, a także wybudowano drewniany kościół pod wezwaniem Świętej Barbary, co zainicjowało powstanie parafii łańcuckiej. W momencie założenia miasta osadnicy z różnych regionów, w tym ze Śląska, kolonizatorzy niemieccy oraz zgermanizowani Polacy z okolic Kamiennej Góry, współtworzyli nową społeczność. To właśnie stąd najprawdopodobniej wywodzi się nazwa miasta Landshut, oznaczająca "strażnicę kraju". W owym czasie Otton z Pilczy zbudował drewniany zameczek na Łysej Górze, a mieszkańcy otoczyli miasto fosami, wałami i parkiem, w celu zapewnienia obronności. Ważność rodu Pileckich zyskała na znaczeniu w okresie panowania króla Władysława Jagiełły. Żona Ottona, Jadwiga, została matką chrzestną króla, a sam Jagiełło odwiedził Łańcut co najmniej dwukrotnie: przed bitwą pod Grunwaldem w 1410 r. oraz w 1417 r. , kiedy przybył po córkę Pileckich o imieniu Elżbieta, by ją poślubić. Po śmierci Ottona dobra łańcuckie przeszły na Elżbietę Pilecką. Ostatnim przedstawicielem rodu Pileckich w Łańcucie był Krzysztof (1568-1586). W tym okresie miasto stało się ważnym centrum kalwinizmu w Polsce. W 1586 r. Anna z Sienna, wdowa po Krzysztofie Pileckim, wymieniła majątki z Stanisławem Stadnickim, który znany był z awanturniczego stylu życia i nosił przydomek "Diabeł". W 1608 r. zamek na Łysej Górze został zdobyty przez wojska starosty leżajskiego, Łukasza Opalińskiego. W okresie pełnym konfliktów i walk miasto mocno ucierpiało, padając ofiarą rabunku i spalenia przez Tatarów w latach 1608, 1614 i 1624.
Do roku 1629 Łańcut pozostawał pod kontrolą rodziny Stadnickich, jednak wskutek umowy właścicielem miasta stał się Stanisław Lubomirski. Pod jego rządami uregulowano kwestie religijne, polepszono system obronny miasta oraz wspierano sektor rzemieślniczy. W pierwszej połowie XVIII wieku Łańcut wraz z zamkiem został zajęty przez szwedzkiego generała Magnusa Stempeka. Obecność wojsk szwedzkich w mieście, łącznie z katastrofalnymi skutkami powodzi, epidemią chorób, gradobiciem i nawet plądrowaniem przez szarańczę, dotknęła miasto w sposób dotkliwy. W roku 1745 nastąpiła kolejna zmiana w Łańcucie w wyniku nagłej śmierci księcia Teodora. Wówczas miasto przeszło w ręce spadkobiercy, Stanisława Lubomirskiego. Ten związał się małżeństwem z Izabelą Elżbietą z Czartoryskich, która po śmierci męża w 1783 r. samodzielnie zarządzała rozległym majątkiem przez ponad trzydzieści lat. W tym okresie na zamku w Łańcucie przebywali wybitni polscy osobistości, takie jak Tadeusz Kościuszko, Hugo Kołłątaj czy Jan Śniadecki. Śmierć Izabeli Elżbiety z Czartoryskich w roku 1816 spowodowała, że dobra łańcuckie oraz inne majątki przeszły na jej wnuków, Alfreda i Artura Potockich. W roku 1823 bracia podzielili się majątkiem, a starszy z nich, Alfred (1786-1862), przejął klucz łańcucki. Pod jego rządami dokonano reorganizacji majątku, co zaowocowało znacznym powiększeniem dobra łańcuckiego. W roku 1862 całość majątku Alfreda Potockiego juniora przeszedł na jego syna, Alfreda Potockiego młodszego. Po jego śmierci dobra łańcuckie stały się własnością jego syna, Romana. Rodzina Potockich okazała się być skutecznymi administratorami. Zadbali o rozwój ekonomiczny swoich obszernych ziem. Sławili się z nowatorskich metod rolnictwa i inwestowali w przemysł przetwórczy. W Łańcucie powstała cukrownia, później przekształcona w rafinerię spirytusu, a także fabryka eteru. Browar został zmodernizowany, a także zbudowano zakłady produkujące likiery i rosole. Te zmiany były w dużej mierze rezultatem budowy nowego traktu, zw. "cesarskim gościńcem", w latach 1795-1810 oraz linii kolejowej Wiedeń-Lwów w 1859 r., która była wspierana przez inwestycje rządowe. Potoccy posiadalali także udziały w kopalniach na Śląsku oraz inwestowali w uzdrowiska. Przywrócili nowy kształt swojej siedzibie w Łańcucie, przekształcając ją w jedną z najwspanialszych rezydencji. Zadbali również o jej otoczenie, w tym wspaniały park, oraz o rozwój miasta, gdzie w ramach ordynacji zbudowano wiele budynków. W tym okresie obserwowano także aktywność społeczną i ekonomiczną mieszkańców miasta. W 1876 r. powstała Ochotnicza Straż Pożarna. W tym samym roku wzniesiono nowy budynek dla szkoły podstawowej. W 1890 r. założono Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", a w 1894 r. powstało Stowarzyszenie Mieszczan "Gwiazda". W 1907 roku otwarto prywatne gimnazjum, później przekształcone w państwowe Gimnazjum Realne. Powstała także Kasa Zaliczkowa i Bank Ziemski. W 1913 r. oddano do użytku elektrownię miejską. Jednocześnie w 1914 r. zburzono historyczny ratusz, jednak plany budowy nowego zostały przerwane przez wybuch I wojny światowej, który znacząco opóźnił rozwój miasta. Wojenne działania w rejonie Łańcuta przyniosły zniszczenia –zburzona została stacja kolejowa, a niektóre budynki mieszkalne spłonęły. W 1915 roku zmarł Roman hr. Potocki, a jego syn Alfred hr. Potocki przejął tytuł IV ordynata łańcuckiego. W początkowych latach niepodległej Polski miasto borykało się z stagnacją, a sektor rzemieślniczy przechodził kryzys. W kwietniu 1921 r. na opuszczone koszary dawnej armii austriackiej przybył 10. Pułk Strzelców Konnych, który uczynił z Łańcuta swoje miasto garnizonowe. W tym czasie w Łańcucie nastąpił rozwój edukacji. Ważnym wydarzeniem dla miasta było zwiększenie jego obszaru i populacji poprzez włączenie pod koniec lat dwudziestych ubiegłego wieku przedmieść i Podzwierzyńca, które wcześniej funkcjonowały jako osobne gminy wiejskie. Jednak dopiero pod koniec lat trzydziestych miasto zaczęło się rozwijać w dziedzinie przemysłu, niestety II wojna światowa brutalnie zakończyła ten trend. W czasie okupacji władzę przejęły instytucje okupanta, co skutkowało represjami wobec miejscowej ludności, a zwłaszcza Żydów, którzy zostali całkowicie eksterminowani w Łańcucie do sierpnia 1942 r. W odpowiedzi na represje, powstały komórki ruchu oporu. Pomimo ograniczonych możliwości nauki, tajne nauczanie zostało sprawnie zorganizowane i zakonspirowane. W połowie lipca 1944 r. w obliczu zbliżającego się frontu niemiecko-sowieckiego hrabia Alfred Potocki opuścił Łańcut, zabierając ze sobą najcenniejsze przedmioty, włączając w to dzieła sztuki, z zamku. W ciągu tego samego roku do listopada przeprowadzono reformę rolną, rozdzielając posiadłości folwarczne należące do rodziny Potockich. W obrębie miasta reforma ta objęła grunt z trzech folwarków: Górne, Dolne i Wola Mała. W zamku Potockich powstało muzeum wnętrz. Szczególnie rozwijał się również sektor edukacyjny. W 1954 r. miasto powiększyło swój obszar ponownie, wchłaniając część wsi Krzemienica oraz fragment Woli Małej. Miasto stało się też miejscem częstych wizyt zagranicznych delegacji. Obecnie Łańcut zajmuje powierzchnię 19,4 km² (inne dane dotyczące miasta znajdziesz tutaj). Miasto graniczy z gminami wiejskimi: Łańcut, Czarna i Białobrzegi.

Nie przegap informacji w Twoim Mieście