Wschód na wielokulturowym szlaku

Rzeszów. Podkarpacka Regionalna Organizacja Turystyczna zachęca do wędrówki nową trasą pt. „Dziedzictwo rzeszowskich Żydów”. Już na starcie – czyli na Rynku – dowiemy się, że na przełomie XIX i XX wieku miasto nazywano Galicyjską Jerozolimą, a ludność żydowska była w przewadze. Podczas przechadzki nastrój się zmienia – od anegdot na temat kamienicy z wiele mówiącym napisem „Alko” (mieściła się w niej wytwórnia alkoholi) oraz opowieści o tym, kto łączy Rzeszów z hollywoodzkimi klasykami „W samo południe”, „Stąd do wieczności” i „Dzień Szakala”, przez synagogi, szkołę religijną dla chłopców z niezamożnych rodzin i siedzibę Sądu Rabinackiego.

Końcowy z 21 przystanków przypomina o likwidacji rzeszowskiego getta, gdy we wrześniu 1943 roku ostatnie kilka tysięcy mieszkańców (pozostałych z 23 tysięcy stłoczonych tu kilkanaście miesięcy wcześniej) wywieziono do obozów zagłady. Spacerownik z opisem trasy do pobrania ze strony podkarpackie.travel.

Białostocki tygiel

Szlakiem dziedzictwa żydowskiego przemierzymy również Białystok. Zorganizowany z inicjatywy doktorantów i studentów Uniwersytetu w Białymstoku łączy blisko 40 miejsc – kamienic i pałaców, fabryk, synagog, szkół, teatrów. To opowieść o historii osadnictwa żydowskiego na białostockich włościach od umownego roku 1658 (pierwsza znana wzmianka). Inicjatywę wsparł m.in. prezydent Białegostoku i podlaski Urząd Marszałkowski. Marszruta pod adresem szlak.uwb.edu.pl.


^{By Karol508 - Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=17090675}


Szlak dziedzictwa żydowskiego przecina dwie inne – miejskie – trasy wielokulturowe. Jednym jest szlak białostockich fabrykantów, przypominający o historii XIX-wiecznego przemysłu włókienniczego, rozwijanego tu głównie przez Żydów i Niemców. Wszystko za sprawą represji po upadku powstania listopadowego – ustanowiono wówczas granicę celną pomiędzy Królestwem Polskim a Cesarstwem Rosyjskim i wprowadzono zakaz eksportu niektórych wyrobów wełnianych z Królestwa do Rosji. W efekcie do miasta leżącego w granicach Imperium zjechali fabrykanci z Królestwa – znaczna część z Łodzi – którym zależało na rosyjskim rynku.

Więcej Rzeczpospolita Życie Regionów:
https://regiony.rp.pl/z-regionu/20773-wschod-na-wielokulturowym-szlaku